Chương 4. CÁC CẶP PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA PHÉP BIỆN CHỨNG DUY VẬT

GIỚI THIỆU

Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật được coi là những quy luật không cơ bản làm rõ thêm nội dung nguyên lý về mối liên hệ phổ biến, phản ánh tính phong phú, đa dạng của sự liên hệ giữa các sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan; góp phần hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học chỉ đạo hoạt động nhận thức và thực tiễn; làm cơ sở khoa học để phê phán những nhận thức giáo điều, duy tâm, siêu hình.

Ý NGHĨA BÀI HỌC

Các cặp phạm trù cơ bản của PBCDV được coi là những QL không cơ bản, phản ánh tính phong phú đa dạng của sự liên hệ và vận động phát triển của TGKQ. Các cặp phạm trù góp phần hình thành một hệ thống TGQ, PPL khoa học trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, là cơ sở KH để phê phán những nhận thức duy tâm, giáo điều, siêu hình. Với tư cách là các quy luật không cơ bản của BCDV, các cặp phạm trù cơ bản của PBCDV có ý nghĩa quan trọng đối với sự nhận thức bản chất của PBCDV.

– Về thế giới quan: Các phạm trù đều phản ánh thế giới quan, phát hiện ra bản chất của nó.

– Về nhận thức luận: Các phạm trù là những bậc thang của quá trình nhận thức, kết quả nhận thức được củng cố ở những nấc thang đó.

– Về lô gích: Các phạm trù là những hình thức của tư duy.

Các cặp phạm trù là những công cụ (phương tiện) để tiếp tục nhận thức và cải tạo thế giới.

ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU

1. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa cái riêng và cái chung, rút ra ý nghĩa phương pháp luận và vận dụng trong thực tiễn quản lý, giáo dục bộ đội?
2. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả, rút ra ý nghĩa phương pháp luận và vận dụng trong thực tiễn học tập, rèn luyện?
3. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa nội dung và hình thức, rút ra ý nghĩa phương pháp luận và vận dụng trong thực tiễn xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện?
4. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa tất nhiên và ngẫu nhiên, rút ra ý nghĩa phương pháp luận và vận dụng trong thực tiễn hoạt động quân sự?
5. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa bản chất và hiện tượng, rút ra ý nghĩa phương pháp luận và vận dụng trong xem xét, đánh giá cán bộ, chiến sĩ ở đơn vị?
6. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa khả năng và hiện thực, rút ra ý nghĩa phương pháp luận và vận dụng vào quá trình phấn đấu trở thành người cán bộ sĩ quan Thông tin ưu tú?

Tải bài giảng đầy đủ